Merkezi Doğrudan Genleşmeli (DX) Sistem
Bunlar, HFC kullanılan orta ve düşük sıcaklıklı doğrudan genleşmeli sistemlerdir (örnek olarak donmuş ve soğuk teşhir kabinleri gösterilebilir).
Merkezi DX çözümünde, tamamen iki ayrı sistem (LT – düşük sıcaklık ve MT – orta sıcaklık) birlikte kullanılır. Bu sistemler, günümüzde Avrupa’daki birçok süpermarkette tercih edilmektedir. Her sistem, üç ila sekiz arasında yarı hermetik pistonlu veya scroll (sarmal) kompresörden oluşan merkezi bir “çoklu kompresör paketi” kullanır. Bu paket, genellikle merkezi bir odada bulunur ve dış hava soğutmalı bir kondenser ile bağlantılıdır.
Yüksek basınçlı sıvı soğutucu akışkan, genellikle bir sıvı deposu aracılığıyla mağazadaki soğutma kabinlerine gönderilir (şemada gösterilmemiştir). Soğutucu buhar ise emme hattı üzerinden tekrar kompresör ünitesine geri döner. Kondenser basıncı, dış hava akışı değiştirilerek kontrol edilir. Bu sayede, dış hava sıcaklığı düşük olduğunda yoğuşma basıncı genleşme valfi kontrolüyle uyumlu olacak şekilde mümkün olduğunca düşük tutulur. Hava soğutmalı buhar sıkıştırma devresi boyunca minimum yoğuşma sıcaklığı 20 °C olarak kabul edilmektedir.
Süpermarket sistemlerinde soğutucu akışkan kaçak oranı, ülkelere ve yükleme türüne bağlı olarak önemli ölçüde değişiklik gösterebilir. En iyi sistemlerde bile yıllık olarak sistem şarjının %2 ila %3’ü arasında hafif sızıntılar yaşanması olağandır. Ayrıca, nadir de olsa, soğutucu şarjının tamamının kaybıyla sonuçlanan ciddi arızalar meydana gelebilmektedir.
Avrupa’da, tipik bir yeni R404A DX soğutma sistemi için yıllık ortalama soğutucu kaçak oranı %15 olarak kabul edilmektedir. Bazı ülkelerde bu oran daha düşük olabilirken, bazılarında teknik yeterliliğin düzeyine bağlı olarak daha yüksek seviyelere çıkabilir.
Soğutma sistemlerinde en yaygın sızıntı noktaları şunlardır:
- Kapama/küresel/hat delme vanaları
- Havşa-rakor ve mekanik ekler
- Basınç tahliye vanaları ve eriyebilen tıkaçlar
- Kondenserler
- Basınç anahtarları
- Kılcal borular
- Evaporatör ve kondenser üzerindeki U bağlantılar
